Kwaśny czwartek

- Ja tam lubię ciepło – tak sąsiadka skwitowała w windzie moje narzekania na panujący od kilku dni upał. Przez jedną krótką chwilę zastanawiałem się nad szczegółowym znaczeniem użytego przez nią słowa „tam”, ale doszedłem do wniosku, że w tej wypowiedzi sąsiadki jest to nie zaimek rzysłówkowy, tylko partykuła wzmacniająca. No, coś w rodzaju partykuły. I pomyślałem sobie, jak różnie odczuwamy różne rzeczy w różnych miejscach. Na przykład ja też lubię ciepło tam – w krajach, gdzie ciepło jest immanentną cechą klimatu, ale najlepiej to ciepło konsumuję gdzieś w falach ciepłego morza, albo na plaży, owiewany ciepłym, ale nie gorącym wiatrem, pod warunkiem, że nie jest za mocny i nie obsypuje mnie ciepłym, ale nieprzyjemnym piaskiem. Ale może jeszcze bardziej lubię ciepło tu – gdzie jeszcze nie jest ono stanem częstym, gdzie do morza mam daleko i zdecydowanie nie jest to ciepłe morze i gdzie, jeśli się trafi dzień ciepły, słoneczny i bezwietrzny, a przypadkiem nie jest to związane z mocno zanieczyszczonym powietrzem – robi się naprawdę przyjemnie, co mój meteopatyczny na starość organizm potrafi docenić i wynagrodzić chwilowym dobrostanem.

Uczyliśmy się o niej na lekcjach rysunku, stosują ją malarze, pojawia się w fotografii. W myśl jej zasad przedmioty oddalone na obrazie są mniejsze niż te, znajdujące się bliżej. Ale nie zawsze tak było. Patrzę na fresk Giotta di Bondone, namalowany ok. 1305 roku dla kaplicy Scrovegnich w Padwie, przedstawiający grupę uchodźców, udających się z Palestyny do Egiptu. Obraz bez perspektywy, wydaje się płaski, a przecież Giotto to jeden z najwybitniejszych mistrzów Średniowiecza. Ale jednak już u niego drzewa i skały stanowiące tło grupy, towarzyszącej Marii i Jezusowi jadącym na osiołku, prowadzonym przez Józefa, są wyraźnie mniejsze. Drzewa nawet są karykaturalnie, nieproporcjonalnie małe. Za pierwsze dzieło sztuki, namalowane około 1425 r. z zastosowaniem zasad perspektywy, uchodzi Trójca Święta Tommasa di Ser Giovanni di Simone, zwanego Masaccio, znajdująca się w kościele dominikanów Santa Maria Novella we Florencji. Ale popatrzcie kiedyś na młodsze o przeszło cztery stulecia może najpopularniejsze dzieło Édouarda Maneta: w parku przy piknikowym śniadaniu siedzi dwóch kompletnie ubranych mężczyzn, między nimi naga kobieta. A z tyłu, w głębi inna modelka, ubrana w zwiewną koszulę, przystępuje do kąpieli w sadzawce. Jest przykucnięta – ale gdyby stanęła wyprostowana musiałaby mieć ze trzy metry wysokości

Oczywiście, cieszę się z kosmicznego lotu Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego, ale uszami mi wychodzi ten patos i bezustanna tromtadracja hurra-patriotyczna: Polska mistrzem Polski, NASZ CZŁOWIEK w Kosmosie, kapsuła kosmiczna Polaka, polski astronauta (nie kosmonauta, panie premierze, kosmonauci byli radzieccy, zaś astronauci amerykańscy, więc musimy mówić „astronauta”) zadokował, Polak przeprowadza kluczowe eksperymenty… Cieszę się, bo polski astronauta ma oryginalne imię, jest przesympatyczny, ogromnie dużo pracował, żeby się zakwalifikować do lotu, jest doktorem, pracował w CERN-ie, które kiedyś było miejscem akcji jednego z moich opowiadań, no i ma uroczą żonę, której miłość do pana Sławosza aż do cukierkowatej przesady eksploatują media. Rozumiem, że te PIS-owskie nie, bo pani Sławoszowa jest posłanką PO, a w dodatku jest ćwierć krwi Tajką, a ćwierć – Chinką. No i pracowała jako wolontariuszka w obozie dla uchodźców na Lesbos (poza tym – w kilku innych groźnych miejscach na świecie). Prawdę powiedziawszy, ona już wcześniej od męża zdobyła Kosmos.

Rekonstrukcja rządu? Jaka rekonstrukcja? W tej koalicji? Której trwanie polega tylko na tym, że za poparcie koalicjantom dano jako zapłatę posady rządowe i rząd się trzyma tylko dzięki temu, że ministrowie trzymają się stołków? Nieefektywni ministrowie do wymiany… A którzy – poza Sikorskim – są efektywni? A i on nie do końca (ambasadorowie). Najgorsze są działania pozorne, zapowiedzi działań, powoływanie kolejnych komisji, ogłaszanie raportów, głośne wyznaczenie terminów, które cicho i bez efektów mijają. Pamiętacie jeszcze komisję do spraw zespołu smoleńskiego Macierewicza? Oszustwa, kłamstwa, fałszerstwa, przewały finansowe, immunitet, bez immunitetu i co? I nic. Dlaczego? A, tego już nie usłyszeliśmy. Komisja do spraw wpływów rosyjskich? Kolejne raporty, kolejne ględzenia i nic. Jakieś akty oskarżenia? Może minister Bodnar oczekuje, że jakaś wicereferentka w wieku przedemerytalnym zacznie sypać? No, to powodzenia…

W telewizji „Kultura” słucham i oglądam IX Symfonię Ludwiga van Beethovena w wykonaniu orkiestry i chóru Opery Paryskiej pod dyrekcją Philippe Jordana. Nagranie jest z 2015 roku, dokonano go w Operze Bastille w Paryżu. Wszystkie miejsca na widowni są zajęte, na scenie zapewne jakieś 200 wykonawców. Przede mną prawie półtorej godziny słuchania jednego z najsłynniejszych utworów muzycznych na świecie. Jak żałuję, że to tylko z telewizyjnej konserwy, że nie byłem tam, na widowni opery, wybudowanej koło miejsca, gdzie w 1789 roku lud Paryża zburzył twierdzę anciene régime’u. Po niespełna godzinie do akcji muzycznej wkracza siedzący dotąd chór i soliści. Rozbrzmiewa pieśń do słów Fryderyka Schillera: Freude, schöner Götterfunken, Tochter aus Elysium, wir betreten feuertrunken, Himmlische, dein Heiligtum!