101 słów na piątek

Żeby bez inwektyw. Żeby bez mataczenia. Żeby bez krętactwa. Żeby bez szczucia. Żeby zwyczajnie. Żeby z otwartością wobec innych. Żeby z gotowością do wysłuchania opinii. Żeby bez: „proszę mi nie przerywać”. Żeby bez nienawiści do obcych. Żeby bez emocji z lada powodu. Żeby bez nieustannej podejrzliwości. Żeby w zgodzie ze zdrowym rozsądkiem. Żeby czasem z uśmiechem. Żeby bez straszenia plagami i hordami migrantów. Żeby bez rosnącego lęku przed jutrem. Żeby bez fali przemocy. Żeby z empatią. Żeby bez siania wrogości wobec wszystkich i wszystkiego. Żeby po namyśle. Żeby z wyczuciem dobrego smaku. Żeby oddychać. Żeby znowu ufać. Takie tam wyborcze sny.
(Tomasz Miłkowski)

„Figle, figle, Panie Jowialski” mawiała Pani Jowialska o żartach męża, choć były „sucharami”. Wtedy żart był tymfa wart. Ale dzisiaj?
Już 30 lat temu, kiedy napisałem o sprawnej szatni warszawskiego Teatru Współczesnego, dodając, że w szatni dzieją się w teatrze rzeczy najważniejsze, pewien młodszy kolega, wytknął mi, że uwłaczam świątyni sztuki. Z pewnym więc lękiem komentuję dwusetną premierę w tym teatrze. Zważywszy, że rzecz zdarzyła się w 75. sezonie teatru, nietrudno wyliczyć, że na jeden sezon przypadły tylko dwie i pół premiery. Ale leniuchy, mógłbym zażartować. Ale to nieprawda, bo wiele premier doczekało się ponad 100 spektakli. Lenistwo mimo woli? Gratulacje!
(Tomasz Miłkowski)

Tak, wiem, wiem, nie ma idealnych światów. Z ideałami rzecz w ogóle niebywale podejrzana, ludzie je wymyślają, żeby uciec od pospolitości, która, jak mawiał Wyspiański, skrzeczy. Niemniej w moim idealnym świecie takie ugrupowania jak Konfederacja sytuują się na samym marginesie społecznych wyborów, od 1 do 3 procent populacji. Tymczasem w idealnym świecie kandydata Konfederacji na prezydenta studia wyższe są płatne a gwałt jest nieprzyjemnością. Mimo tych trudnych do zaakceptowania przez przeciętnie myślącego osobnika przeświadczeń, rzeczony kandydat legitymuje się niemal dwudziestoprocentowym poparciem. Wolę swój idealny świat i wiarę w utopię, która głosi, że głupota ulega rozsądkowi.
(Tomasz Miłkowski)

Wczoraj ogłoszono wspaniałą wiadomość: z okazji Międzynarodowego Dnia Teatru Wiesław Geras, Honorowy Członek Polskiej Sekcji AICT i działacz SDRP, guru teatru jednego aktora został wyróżniony przez krytyków skupionych w Polskim Ośrodku ITI za zasługi w upowszechnianiu polskiego teatru za granicą. Trudno o lepszy wybór. Geras przez lata dyrektorowania Wrocławskimi Spotkaniami Teatrów Jednego Aktora odwiedził około 100 festiwali teatralnych w Europie i na świecie. Wszędzie zostawiał dobre wspomnienia, a często zalążki późniejszej współpracy między artystami, od Armenii po emiraty arabskie. Ręce same składają się do oklasków i podziękowań. Z najlepszymi życzeniami Wiesławie, cierpliwości w czuwaniu nad losami polskiego teatru i monodramu.

(Tomasz Miłkowski)

Pod takim zaskakującym tytułem ukazała się imponująca księga (779 stron!) prof. Anny Kuligowskiej-Korzeniewskiej, poświęcona refleksom rewolucji 1905 roku w teatrze polskim. Pani profesor tytuł przejęła – co przypomina – od satyry napisanej przez Franciszka Czakiego, działacza socjalistycznego, który zapowiadał powstanie takiego dzieła, krytykującego marazm polskiego społeczeństwa. Sam Wyspiański po rewolucji nie zgadzał się na wystawienie „Wesela”, bo uważał, że naród – wbrew jego diagnozie – w obliczu rewolucji zdał egzamin.
Czy jednak nasza wiedza o tym wydarzeniu (i jego wpływie na bieg historii), które zyskało miano czwartego powstania narodowego, jest dostateczna? Z pewnością nie jest. Autorka tą księgą próbuje to naprawić.
(Tomasz Miłkowski)