Prawo prasowe, autorskie

Stanowisko Zarządu Izby Wydawców Prasy w sprawie propozycji uchwalenia ustawy o zawodzie dziennikarza.

Zarząd Izby Wydawców Prasy z niepokojem przyjął informację, że „Prawo i Sprawiedliwość” w swoim oficjalnym programie rozważa uchwalenie ustawy regulującej status zawodu dziennikarza. Zdaniem rządzącej partii, głównym celem takiej regulacji byłoby „utworzenie samorządu, który dbałby o standardy etyczne i zawodowe, dokonywał samoregulacji oraz odpowiadał za proces kształtowania adeptów dziennikarstwa”. Zarząd IWP zwraca uwagę, że takie rozwiązanie jest sprzeczne z przyjętym w Polsce modelem wolności mediów. Już u początków odrodzonej polskiej demokracji, powszechnie przyjęto zasadę otwartego dostępu do zawodu dziennikarskiego jako gwarancję wolności sumienia, słowa i prasy. Jednocześnie konstytucyjna wolność zrzeszania się dała szeroką przestrzeń dla samoorganizacji środowiska dziennikarskiego. Dzięki niej mamy dziś w Polsce stowarzyszenia dziennikarskie i organizacje wydawców. Organizacje te przyjęły własne ale odwołujące się do podobnych wartości kodeksy etyki i dobrych praktyk oraz standardy profesjonalnego dziennikarstwa. Jednocześnie obowiązujące w Polsce prawo prasowe definiuje status dziennikarza i redakcji, dając też szeroką gamę instrumentów egzekwowania etyki dziennikarskiej i kwalifikowania do zawodu oraz zapewniając równowagę wolności słowa i odpowiedzialności dziennikarzy i redakcji.

Zdaniem Zarządu IWP uchwalenie nowej regulacji wprowadzającej obowiązkowy samorząd mogłoby być szkodliwe dla wolności prasy i samego zawodu dziennikarskiego, tworzyć obszary wykluczenia i generować konflikty w naszym różnorodnym środowisku.

Warszawa, 19.09.2019

13 lutego 2019 r. późnym wieczorem podczas negocjacji PE, RE i KE osiągnięto kompromis dotyczący brzmienia tekstu projektu dyrektywy w sprawie praw autorskich na jednolitym rynku cyfrowym. Przyjęto art. 11, zgodnie z którym proponuje się wprowadzenie prawa pokrewnego dla wydawców prasy i agencji prasowych. Zgodnie z przyjętym brzmieniem, prawo pokrewne nie będzie obejmowało linkowania, pojedynczych słów oraz bardzo krótkie wycinki – ich używanie w internecie nie będzie podlegało ochronie. Za wykorzystanie krótkich i większych fragmentów wydawcom prasy, agencjom prasowym i dziennikarzom będą należały się rekompensaty. Również działalność indywidualnych internautów jest wyłączona spod regulacji – intenaucie będą mogli dalej robić to, co dotychczas. Jeśli dyrektywa zostanie ostatecznie przyjęta – wydawcy uzyskają wreszcie te same prawa, jakie już przysługują producentom utworów muzycznych, filmów czy programów i gier komputerowych, których ukończone utwory są w pełni chronione. Istniejąca od prawie 20 lat luka prawna zostanie zlikwidowana.

Trwa batalia o wdrożenie słynnej dyrektywy unijnej o prawie autorskim. Publikujemy apel Izby Wydawców Prasy o wspólne działanie w tej sprawie, opublikowany 24 stycznia 2019 r.

Wszystkich dziennikarzy związanych niegdyś ze Sztandarem Młodych prosimy o zapoznanie się z załączonym apelem.

Wydawcy prasy i dziennikarze od lat walczą o objęcie skuteczną ochroną prawną treści prasowych, które obecnie są bezprawnie kopiowane i udostępniane na wielu stronach internetowych. Wydawcy i dziennikarze nie otrzymują jednak z tego tytułu żadnego wynagrodzenia, a przychody z reklam spływają na konta gigantów technologicznych. Trwające wciąż prace nad dyrektywą ws. praw autorskich na Jednolitym Rynku Cyfrowym mogą zmienić tę sytuację i dostosować przepisy tak, aby twórcy, autorzy i wydawcy otrzymali wsparcie w postaci należnego im wynagrodzenia za pracę, a owoce tej pracy nie były bezprawnie wykorzystywane.